در حال بارگزاری ...
در حال بارگزاری ...
نشتی آب در سرویسهای بهداشتی، موتورخانهها، مخازن کوچک و بهویژه استخرها یکی از رایجترین معضلات صنعت ساختمان است؛ مشکلی که علاوه بر تخریب سازهای، هزینههای سنگینی برای تعمیرات، هدررفت انرژی و حتی آسیبهای بهداشتی ایجاد میکند. با افزایش استفاده از متریالهای مدرن و پوششهای آببند، نگاه متخصصان عمران و معماری به سمت راهکارهای اصولیتر و پایدارتر رفته است. در این مقاله تلاش شده نقش پوششهای آببند در کنترل و حذف نشتی آب، با تمرکز بر دو استاندارد مهم ACI 515.1R (راهنمای پوششها و سیستمهای حفاظت سطحی بتن) وEN 1504-2 (سامانههای حفاظت سطحی برای سازههای بتنی)، بررسی شود.
در سرویسهای بهداشتی، نشتی آب عمدتاً ناشی از لایههای آببندی کف و اتصال کف و دیوار، عبور لولهها یا اجرای غیر اصولی ملات و کاشیکاری است. اگر لایه آببند بهصورت پیوسته و منسجم اجرا نشود، آب از طریق ریزترکها و درزهای حرکتی نفوذ کرده و باعث ایجاد لکههای نم، طبله کردن رنگ و فساد مصالح میشود.
در استخرها، فشار هیدرواستاتیک دائمی سبب میشود نشتی گستردهتر باشد. بتن استخرها دارای درصدی تخلخل طبیعی است و در صورت عدم استفاده از پوشش آببند مناسب، مسیرهای نفوذی کوچکی ایجاد میشوند که با گذشت زمان بزرگتر شده و موجب خروج آب یا نفوذ رطوبت به آرماتورها و در نتیجه خوردگی و کاهش عمر سازهای میشوند.
نقش استاندارد ACI 515.1R در انتخاب و اجرای پوششهای آببند استاندارد ACI 515.1R به عنوان یکی از معتبرترین رفرنسهای جهانی، ویژگیها و الزامات عملکردی پوششهای آببند را مشخص میکند. این استاندارد تأکید میکند که پوششهای حفاظتی باید علاوه بر ایجاد سد فیزیکی، توانایی تحمل ترکهای سازهای را نیز داشته باشند.
معیارهای مهم در انتخاب پوشش طبق ACI 515.1R عبارتند از:
این استاندارد بیان میکند که در محیطهای مرطوب مانند استخرها و سرویسها، پوششهای نفوذگر بتن به تنهایی کافی نیستند و باید از سیستمهای ترکیبی شامل لایههای الاستومری، پلییورتان، اپوکسی یا سیمانی اصلاحشده با پلیمر استفاده شود.
همچنین، سطح بتن باید عاری از شیرآبه، چربی، گرد و غبار و بخشهای سست باشد تا چسبندگی پوشش به حداکثر برسد.
استاندارد EN 1504-2 بخش دوم مجموعه استانداردهای حفاظت و تعمیرات سازههای بتنی است و مشخصات فنی دقیق پوششهای آببند را ارائه میدهد. طبق این استاندارد، پوششها باید دارای ویژگیهای زیر باشند:
مقاومت در برابر نفوذ آب و رطوبت
مقاومت در برابر یون کلر و مواد مهاجم
چسبندگی کافی به انواع زیرکار
مقاومت در برابر تهدیدات محیطی شامل سایش، UV، واکنشهای شیمیایی و چرخههای یخزدگی و ذوب
EN 1504-2 سیستمهای آببندی را به سه گروه اصلی تقسیم میکند:
پوششهای سدکننده رطوبت
پوششهای نفوذگر
پوششهای واکنشی یا پیوسته
در استخرها، پوششهای واکنشی بیشترین کارایی را دارند، زیرا غشای پیوسته و همگن با الاستیسیته بالای ۴۰۰٪ ایجاد میکنند و امکان تحمل نشستها و ترکهای موئی سازه را فراهم میسازند.
اهمیت انتخاب صحیح سیستم آببند مطابق شرایط پروژه انتخاب ماده آببندی مناسب باید بر اساس موارد زیر انجام شود:
در سرویسهای بهداشتی، سیستمهای سیمانی پلیمری یا ترکیبی از نفوذگر و لایه سطحی عملکرد مناسبی دارند، اما در استخرها باید سیستمهایی انتخاب شوند که هم چسبندگی بالا داشته و هم در برابر فشار هیدرواستاتیک مقاوم باشند.
پوششهای پایه سیمانی دو جزئی، اپوکسی و پلییورتان کاربرد گستردهتری دارند. همچنین، سازگاری پوشش با کاشیچسبها و ملاتهای نصب نهایی بسیار مهم است تا چسبندگی کاهش نیابد و عملکرد طولانیمدت تضمین شود.
آببند پلیمری ABAFLEX-FCW محصولی تخصصی از شرکت آبادگران است که برای آببندی سرویسها، حمام، توالت و فضاهای مرطوب قبل از اجرای کاشیکاری مورد استفاده قرار میگیرد. این ماده بهصورت دو جزئی (پودر پایه سیمانی و رزین اکریلیک) تولید شده و پس از اجرا لایهای چسبنده، انعطافپذیر و کاملاً نفوذناپذیر ایجاد میکند.
به دلیل ماهیت سیمانی این محصول، سطح نهایی آن دارای بافت و چسبندگی بسیار مناسبی است و امکان اجرای مستقیم ملات کاشی بدون نیاز به رابیتس، توری یا لایههای رابط را فراهم میکند. همین ویژگی باعث میشود سرعت اجرای کار افزایش یافته، هزینهها کاهش پیدا کند و در عین حال آببندی مطمئن و بادوام برای زیرکاشی ایجاد شود.
از مهمترین مزایای ABAFLEX-FCW میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
این محصول یک انتخاب حرفهای و مطمئن برای آببندی سرویسها پیش از کاشیکاری محسوب میشود.
پودر بندکشی ویژه سفید ABA TILEGROUT از شرکت آبادگران، یک راهحل حرفهای و مقاوم برای پر کردن درزهای کاشی است. این محصول پس از سخت شدن، سطحی یکنواخت و تمیز ایجاد میکند که ظاهری مرتب و زیبا برای بندها به ارمغان میآورد.
مزایا و نقش پلیمری در جلوگیری از نفوذ آب
در ترکیب این پودر بندکشی، «پلیمرهای پیشرفته و ضدآب» وجود دارد که باعث چسبندگی بسیار زیاد به سطح کاشیها و بندها میشود. همین پلیمرها باعث میشوند که پس از گیرش، درزها خیلی پایینتر جذب آب داشته باشند (یعنی نفوذ آب به درون بندها محدود شود). بهدلیل سخت شدن و تشکیل ساختار یکنواخت در درزها، پس از اجرا یک لایه نسبتاً «آبگریز» یا نفوذناپذیر بر روی بندها ایجاد میشود.
مقاومت خمشی و فشاری این ماده هم مناسب است، به طوری که در برابر تنشهایی که ممکن است موجب ترک خوردگی شوند، عملکرد خوبی دارد.
آمادهسازی سطح یکی از مهمترین بخشهای اجرای آببندی حرفهای است. سطح باید از ملاتهای سست، بخشهای پوک شده و آلودگیها پاکسازی شود. معمولاً روشهایی مانند واترجت، ساب سنگ، فرز بتن یا سندبلاست برای آمادهسازی استفاده میشود.
پس از آمادهسازی، یک لایه پرایمر بر اساس نوع پوشش اعمال میشود. این لایه باعث افزایش چسبندگی و انسجام سطح میشود. مرحله بعد اجرای لایه اصلی آببند است که بسته به نوع محصول میتواند در دو تا سه مرحله اجرا شود. اجرای یکنواخت لایه و توجه به ضخامت توصیهشده در استانداردها و دیتاشیتها برای عملکرد صحیح ضروری است.
در استخرها معمولاً پس از اجرای پوشش آببندی، آزمایش پرکردن مخزن انجام میشود. این آزمون حداقل ۷۲ ساعت ادامه دارد تا اطمینان حاصل شود که هیچ نشتی از دیوارهها و کف وجود ندارد. فقط در این صورت است که مرحله کاشیکاری یا فینیشینگ نهایی آغاز میشود.
خطاهای اجرایی رایج و پیامدهای آن
یکی از رایجترین خطاها، اعمال پوشش روی سطح خیس یا غیر آماده است که باعث عدم چسبندگی کافی و ایجاد حباب در لایه آببند میشود. در موارد دیگر، مجریان توجهی به درزهای انبساطی ندارند و پوشش را به صورت یکپارچه روی کل سطح اعمال میکنند؛ این موضوع در نهایت موجب ترک پوشش و بروز نشتی مجدد میشود. همچنین عدم رعایت زمان خشک شدن بین لایهها موجب کاهش طول عمر سیستم آببندی خواهد شد.
عدم تطابق بین سیستم آببندی و چسب یا ملات نصب نیز مشکل بزرگی ایجاد میکند. مثلاً استفاده از چسب کاشی معمولی روی پوششهایی با پایه پلییورتان ممکن است چسبندگی مطلوب را فراهم نکند و در طول زمان موجب جدایی کاشیها شود.
پوششهای آببند از نظر اقتصادی اختلاف قیمت قابلتوجهی دارند؛ اما انتخاب ارزانترین گزینه همیشه راهکار درستی نیست. بررسیها نشان داده است که هزینه تعمیرات ناشی از نشتی در سرویسها یا استخرها ممکن است تا چندین برابر هزینه آببندی اصولی اولیه باشد. پوششهای استاندارد مطابق ACI 515.1R و EN 1504-2 معمولاً دارای ضمانت دوام طولانیتر هستند و استفاده از آنها از نظر اقتصادی نیز بهصرفهتر خواهد بود.
منابع
- EN 1504-2
سوالات متداول