طبق مقررات و آییننامههای ملی و بینالمللی بتن پاششی عبارت است از ملات یا بتنی که به صورت پنوماتیکی (ضربه ای) و در سرعت بالا به سطح پاشیده میشود. این تکنولوژی در طول قرن گذشته کاربردهای بسیار وسیعی را در زمینه پایدارسازی، لاینینگ داخلی تونلها و مقاطع حفاری پیدا نموده است. امروزه اهمیت این روش در حدی میباشد که اجرای یک تونل مدرن بدون استفاده از بتن پاششی غیر قابل تصور میباشد. فرایند بتن پاششی شرایط اعمال خاص خود را دارد و در این فرایند، بتن پس از ساخت، در شرایط مختلف برای پاشش به تجهیزات خاص این فرایند انتقال داده میشود. فارغ از در نظر گرفتن هر گونه روش اجرا، مخلوط بتن پاششی باید دارای مشخصات و الزامات مشخص و تعریف شده باشد که از آن جمله میتوان به مقاومت اولیه بالا، زمان گیرش مناسب، کارایی مناسب و کاربر پسند (مدت زمان اجرای کافی)، قابلیت پمپاژ مناسب، قابلیت پاشش مناسب و حداقل برگشت مصالح (Rebound) اشاره کرد. برآورده شدن تمامی این مشخصات و الزامات تنها از طریق طرح اختلاط، نسبت اجزاء و جنس مصالح میسر نمیباشد. بنابراین امروزه به منظور اصلاح و ارتقای خواص بتن پاششی از افزودنیهای شیمیایی بتن استفاده میشود.
افزودنیهای بتن برای بهبود و یا تغییر خواصی از بتن به کار برده میشوند که به درستی نمیتواند توسط سیمان، سنگدانه و آب کنترل شوند. در خصوص بتن پاششی این افزودنیها به صورت کسری از نسبت جزء چسباننده در طی فرآیند پاشش (پاشش تر و خشک) به بتن افزوده میشوند تا شروع فرآیند گیرش را کنترل نمایند. در میان تمامی موارد افزودنی بتن پاششی توسعه یافته در شرکت صنایع شیمی ساختمان آبادگران، افزودنیهای زودگیر بتن پاششی دسته ای از مواد افزودنی هستند که پس از اضافه شدن به بتن پاششی منجر به بهبود مقاومت فشاری، چسبندگی، پیوستگی، مقاومت در برابر یخزدگی بتن، سایش و کاهش پسزدن بتن پاشیده شده میشوند. این مواد در فرایند پاشش خشک منجر به کاهش میزان گرد و غبار و همچنین کاهش پسزده شدن مواد و افزایش مقاومت زودرس شده و در فرآیند پاشش تر نیز سبب گیرش سریع و مقاومت زودرس میگردند. شرکت صنایع شیمی ساختمان آبادگران به عنوان یک واحد دانشبنیان شناخته شده در ابعاد ملی و بینالمللی با تکیه بر تمامی سرمایههای علمی و تجربی خود در زمینه نوعآوری، تولید و توسعه این فناوری در آغاز سیر توسعه با مطالعه برروی افزودنیهای زودگیر بتن پاششی موفق به ارائه و تکوین این افزودنیها در بنیان قلیای محدود وکنترل شده با نامهای ABAQUICK-L وABAQUICK-P گردید. شیمی این مواد به نحوی طراحی شده تا از لحاظ عملکردی تمامی استانداردها، الزامات و مشخصات در نظر گرفته شده در آییننامههای ملی و بینالمللی در زمینه بتن پاششی را رعایت نموده و همزمان بتواند از لحاظ اقتصادی، مقرونبهصرفه بوده و نیاز بازار داخلی و سفارشات مشتریان (CUSTOMIZED PRODUCTS) را برآورده سازد. مواد افزودنی زودگیر شاتکریت برپایه غیرقلیاها و نمکهای معدنی (مدرن) در دو حالت مایع و پودری با نامهای به ترتیب ABAQUICK-AFL وABAQUICK-AFP طراحی گردیدهاند. به طور کلی انتخاب هر کدام از محصولات افزودنی پودری یا مایع، با توجه به شرایط کار، تجهیزات، فرآیند اجرا و تکنولوژی اجرا انجام میپذیرد. در طراحی محتویات شیمیایی این محصولات توجه به آییننامه ملی ISIRI 2930-5 مورد توجه و اصل و اساس کار قرار گرفته است.
طبق این استاندارد pH این مواد در محدوده 3 تا 5/5 بوده و عاری از عناصر قلیایی بوده و مقدار مصرف آنها بین 3 تا 10 درصد وزنی سیمان است. همچنین استاندارد ASTM C1141 مواد افزودنی بتن پاششی را بر اساس 2 نوع روش مخلوط خشک و تر به چندین دسته تقسیم مینماید که هریک از دستههای فوق به دو رده A و B تقسیم میشوند: رده A: مایع ، رده B: غیر مایع . بر همین اساس به منظور سنجش عملکرد مواد شتابدهنده با گیرش سریع (زودگیرکنندههای شاتکریت) از آزمون استاندارد ASTM C1398 استفاده میشود. در این روش آزمون زمان گیرش اولیه و نهایی ملات حاوی افزودنی شتابدهنده با استفاده از سوزن گیلمور اندازهگیری میشود. به طور کلی افزودنیهای زودگیرکننده غیرقلیایی مشکلات و محدودیتهای موجود در سیستمهای سنتی و قدیمی بر پایه قلیاها نظیر خطرات حمل مواد با قلیائیت بالا، کاهش بهداشت محیط و سلامت نیروی کار و کاهش مقاومت بتن در سنین پایین را ندارد. با توجه به ماهیت کاملاً غیرقلیایی، این مواد به طور کلی مضرات زیستمحیطی و انسانی ناشی از قلیاهای مضر را نداشته و اثرات کاهنده و تاثیرگذار در کاهش استحکام بتن پاششی در این مواد کاملاً حذف شده است. در عین حال به دلیل ماهیت شیمیایی منحصر به فرد این مواد، میزان چسبندگی و هرگونه هزینه ناشی از بازگشت مصالح (REBOUND) در نتیجه کاربری این مواد بهبود یافته است.مواد افزودنی زودگیر شاتکریت(بتن پاششی) به طور عمده در طرحهای اختلاط مربوط به بتن پاششی مورد استفاده در لاینینگ تونلها، حفاریها، ثابتسازی شیبها و گودبرداریها مورد کاربری و استفاده قرار دارد.
مقدار مصرف
بر اساس سرعت ساخت بتن و مدت زمان لازم برای بتن پاشی و مقادیر مقاومت های اولیه مد نظر مصرف 2 تا 7 درصـــد وزن سيمان از ماده ABAQUICK-AFP توصیه مي گردد كه براي محاسبه مقادیر مصرفی دقیق انجام آزمون هاي كارگاهي الزامی مي باشد.
تغییر مقدار مصرف
مصرف کمتر یا بیشتر از محدوده مجاز این ماده افزودنی فقط با مجوز کارشناسان تکنولوژی بتن شرکت صنایع شیمی ساختمان آبادگران امکان پذیر مي باشد. درصورت مصرف همزمان چند ماده افزودنی بتن حتماً با دفتر فنی شرکت آبادگران تماس حاصل بفرمایید.
روش مصرف
ABAQUICK-AFP بايد بر اساس اصول و روش منطبق بر نیاز پروژه مورد استفاده قرار بگیرد. پارامتر های ذیل در روش مصرف ماده موثر هستند
خواص و اثرات ماده شاتکريت با تغيير پارامترهاي مندرج در ذيل ميتواند کاهش يافته يا افزايش پيدا کند:
در عملیات نصب ماشین آلات سنگین که دارای ارتعاشات زیادی هستند، لازم است از مواد توانمندی برای تکیه گاه استفاده شود که استحکام کافی برای تحمل بارهای مکانیکی و دینامیکی داشته باشد. گروت اپوکسی ABADUR-G30 بهترین انتخاب مهندسی برای عملیات حساس و سنگین نصب می باشد. این ماده تا پیش از سخت شدن دارای ویژگی های سیالیت و جریان پذیری فوق العاده ای است که منجر به تسهیل اجرا گردیده و پس از سخت شدن، ضمن چسبندگی بسیار زیاد به فولاد و بتن از استحکام فوق العاده ای در برابر بارهای ایستا و دینامیک برخوردار خواهد شد.