مصالح مصرفی در ساخت بتن باید طوری انتخاب شوند که ضوابط طراحی از نظر ایمنی، عملکرد سازه ای، پایایی و شکل ظاهری سازه با توجه کافی به شرایط محیطی تامین شوند، در نتیجه انتخاب صحیح مصالح بتن از موارد حائز اهمیت در ساخت آن می‌باشد. درصد مواد زیان آور در مواد تشکیل دهنده بتن نباید از مقادیر تعیین شده به عنوان حداکثر مجاز تجاوز کنند.

در این مقاله بطور گزیده و مختصر به نکات حائز اهمیت در خصوص بتن ریزی‌های حجیم و نکات اجرائی در این خصوص پرداخته شده است. اساس این مقاله، به نکاتی حائز اهمیت در خصوص کنترل گرمازائی فرآیند هیدراسیون بخصوص در بتن ریزی‌های حجیم و راهکارهای کنترل گرمازایی در بتن ریزی‌های حجیم است.

مقاله جاری، گزیده ای از " آئین نامه سازه‌های بتنی حجیم" تنظیم شده در سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور می‌باشد که سعی شده در این مقاله به دو موضوع با اهمیت اختلاط بتن و بتن ریزی و همچنین نکات اجرائی در بتن ریزی بطور متمرکز بپردازیم .

در شرایط کنونی با توجه به افزایش زیاد هزینه‌های ساخت بتن و اولویت مباحث اقتصادی و همچنین سرعت اجرا، کیفیت بتن چندان مورد توجه قرار نمی‌‌گیرد و این در صورتی است که کیفیت بتن در ساخت و سازها از اهمیت زیادی برخوردار است و عدم رعایت مباحث کیفی و عوامل موثر بر پایایی بتن باعث بروز خسارات سنگینی خواهد شد. در همین راستا با استناد به آیین نامه بتن ایران (آبا) می‌‌توان مواردی که درکیفیت بتن تاثیر گذار می‌‌باشند را بررسی نمود.

طبق تعریف ACI گروت سیمانی ، یک مخلوط متشکل از مواد سیمانی و آب، با یا بدون سنگدانه که به صورتی تولید و نسبت بندی شده است که مخلوطی با قوام و بدون جداشدگی را به دست بدهد. این قوام می‌تواند شامل اجزای دیگری (همانند پلیمرها) اما با همان قوام باشد.

محل کاربرد گروت‌ها‌‌ی سیمانی، در هنگام جایگذاری و نصب صحیح صفحات تکیه‌گاهBase Plate  بر روی فونداسیون ‌در سازه‌های فولادی و ماشین‌آلات ایستا می‌باشد. الزامات و محدودیت‌ها‌‌ی اجرایی یا وجود برخی نواقص کیفیتی در سطوح بتنی تکیه‌گاه ماشین‌آلات منجر به بروز مشکلاتی در تراز نمودن تجهیز و تحمل بارهای وارده می‌گردد. بنابراین اعمال دقت زیاد در تراز نمودن تکیه گاه  Base Plateتجهیزات و ماشین‌آلات نیازمند تامین تمهیدات خاصی می‌باشد. به همین دلیل صفحات تکیه‌گاهی یا بالشتک‌ها را با استفاده از لایی‌گذاری یا سایر روش‌های اجرایی مرتبط با دقت تراز نموده و سپس فضای خالی باقیمانده مابین صفحات و فونداسیون با استفاده از مواد مهندسی جهت انتقال بار پر می‌شود.

نیروها و ارتعاشات تولید شده توسط ماشین آلات و تجهیزات صنعتی، لوله و تجهیزات ساختمانی از طریق بیس پلیت "کف ستون" به فونداسیون منتقل شده و از آنجا به زمین انتقال یافته و به حداقل می‌رسند. نصب فونداسیون تجهیزات و ماشین آلات با استفاده از گروت‌ها‌‌ی سیمانی و اپوکسی در زیر بیس پلیت‌ها‌‌ باعث می‌گردد تا صفحه ستون‌ها‌‌ به بهترین وجه هم تراز و ارتعاشات تولید شده توسط دستگاه‌ها‌‌ به حداقل ممکن برسد و کمتر دچار ترک خوردگی و خرابی شود.

در ادامه با استناد به استاندارد  ACI 351.1R به لزوم  استفاده از گروت‌ها‌‌ی سیمانی و اپوکسی و همچنین تاثیر آن‌ها  بر کارایی و دوام فونداسیون‌ها‌‌  و بیس پلیت‌ها‌‌ می‌پردازیم. در یک رفتار استاندارد و تعریف شده، گروت‌ها‌‌ی پایه سیمانی و اپوکسی تنها عامل موثر در انتقال نیروهای فشاری و عامل مکمل انتقال نیروهای برشی توسط عملکرد اصطکاکی بولت‌ها‌‌، بین صفحات فولادی پایه و فونداسیون محسوب می‌گردند. از این رو توجه و اهتمام کافی به منظور انتخاب گروت مناسب و اجرای صحیح گروت ریزی و نگهداری از آن در یک دوره مشخص الزامی‌است.

بتن پاششی عبارت است از ملات یا بتنی که به صورت ضربه­ای و در سرعت بالا به سطح پاشیده می­شود. در طی قرن گذشته با رشد همزمان صنعت UGC و بلند مرتبه سازی بتن­های پاششی کاربرد وسیعی یافته‌اند. به عنوان نمونه این روش جایگزین روش‌های سنتی در لاینینگ تونل‌ها شده و از سوی دیگر به عنوان مهمترین گزینه برای پایدارسازی مقاطع حفاری شده به کار گرفته می‌شود. اهمیت این روش تا حدی است که امروزه اجرای یک تونل مدرن بدون استفاده از بتن پاششی غیر قابل تصور می‌باشد.

با توجه به ماهیت بتن پاششی و برخی تفاوت های آن با بتن معمولی، برخی از ویژگی های آن را می‌توان با طراحی آزمون های گوناگونی اندازه گیری نمود.

به جهت کنترل واکنش های مخرب در بتن می بایست مقدار رطوبت بتن را دریک محدوده مشخص نمود که در این حالت بتن اجازه خشک شدن داشته و از افزایش رطوبت آن جلوگیری شود.

اصول نگهداری و ترمیم سازه های بتنی اغلب برای کنترل واکنش قلیایی سیلیسی، تهاجم سولفاتی یا تخریب بر اثر سیکل یخ زدن ذوب شدن به کار می رود.

برای کنترل رطوبت 5 روش قابل استفاده هستند سه روش اول، اشباع آبگریز، اشباع سازی پوشش پیش تر برای اصل1 تشریح شده‌اند و دو روش دیگر ساخت صفحات خارجی و راهکارهای الکتروشیمیایی می باشند.

در رابطه با خوردگی بتن، باید توجه شود که اثرخشک شدن بتن نیازمند اندکی زمان است. به ویژه زمانی که بتن بسیار خیس است، ممکن است ماه ها و یا حتی سال­ها طول بکشد تا سرعت خوردگی برای جلوگیری از آسیب ها به حد کافی کاهش یابد.این حقیقت که خوردگی برای زمان ویژه ادامه پیدا خواهد کرد را باید در طراحی اقدامات ترمیم بتن مدنظر قرارداد. اگر خوردگی تا زمانی ادامه داشته که حالت ها حدی مانند ترک خوردگی بحرانی در شرف وقوع باشد، ممکن است برای استفاده از روش کنترل رطوبت، بسیار دیر شده باشد و روش­های جایگزین که بی درنگ خوردگی را متوقف می­کند باید به ­کار گرفته شود.

عملکرد بتن در محیط‌های خورنده و چگونگی مکانیزم خرابی‌های بتن مبین این حقیقت است که نفوذپذیری بتن مهمترین عامل تعیین کننده دوام طولانی مدت آن می‌باشد. استاندارد EN1504-9 شامل طراحی و انتخاب روش‌ها و محصولات متناسب برای حفاظت و بازسازی سازه‌ها در برای انوع خوردگی‌ها می‌باشد.

حفاظت یا بازسازی بتن می‌بایست بر اساس دو عامل زیر انجام شود:

1. تخریب ناشی از خوردگی بتن
2. تخریب ناشی از خوردگی میلگرد

در این مقاله به تخریب ناشی از خوردگی بتن با اصل "حفاظت بتن در برابر نفوذ" می‌پردازیم.

به دلیل خسارات ناشی از خوردگی میلگردها و تاثیر آن بر دوام و عمر مفید سازه‌ها‌ی بتن آرمه، روش‌های مختلفی برای کنترل و پایش خوردگی توسعه یافته و مورد ارزیابی قرار گرفته است.  وقوع چنین واکنشی می‌تواند تهدید جدی برای دوام و ایمنی سازه باشد.

در همین راستا مطابق با استاندارد EN1504-9 اصل هفتم با  موضوع هدف ایجاد شرایط شیمیایی، سبب بازسازی یا حفظ حالت انفعالی لایه سطحی میلگرد می‌شود. این بدین معنی است که این روش می‌تواند به منظور حفاظت پیش‌گیرانه قبل از شروع خوردگی میلگرد یا برای ترمیم میلگرد تخریب شده به کار برده شود.

بتن پاششی (شاتکریت) را می توان به عنوان بتن یا ملاتی که از طریق شیلنگ های الاستیکی حمل شده و با استفاده از هوای فشرده با سرعت زیاد به سطح موردنظر پاشیده می شود، تعریف کرد. در سال 1930 بود که واژه شاتکریت از طرف انجمن مهندسان راه آهن آمریکا مورد استفاده قرار گرفت و اکنون نیز استفاده می گردد. بتن پاششی در تمام دنیا در دو نوع مخلوط خشک و تر فناوری شناخته شده ای برای استقرار بتن است. کاربردهای آن در فضاهای زیرزمینی و حفاری های روباز برای پایدارسازی خاک، برای دیوارها، سقف ها وگاهی به عنوان پوشش سازه ها مورد استفاده قرار می گیرد.