اجرای کفپوش‌های سیمانی مقاوم سایشی

یک کفپوش با کیفیت پایین یا اجرای نادرست، نه تنها به سرعت دچار خرابی (ترک‌خوردگی, ساییدگی, انتشار گرد و غبار) می‌شود، بلکه می‌تواند به یک کابوس پرهزینه تبدیل گردد: تعطیلی خط تولید، هزینه‌های گزاف تعمیرات، کاهش ایمنی و بهره‌وری.

پاسخ به این چالش، تکیه بر استانداردهای معتبر بین‌المللی است. استاندارد EN 13813 در دو دهه اخیر به عنوان سنگ‌بنای طراحی، انتخاب و ارزیابی ملات‌های صنعتی و کفپوش‌های سیمانی در اروپا و بسیاری از کشورهای پیشرفته جهان شناخته می‌شود. این استاندارد با تعریف پارامترهای دقیق و کلاس‌بندی‌های شفاف، به مهندسین این قدرت را می‌دهد که بر اساس داده‌های فنی و نه صرفاً ادعاهای فروشندگان، بهترین سیستم را انتخاب و بر اجرای صحیح آن نظارت کنند.

چرا کفپوش صنعتی، ستون فقرات یک پروژه موفق است؟

در پروژه‌های صنعتی، تجاری، انبارهای لجستیک و فضاهایی با ترافیک فوق‌سنگین (مانند ترمینال‌ها و کارخانجات)، کفپوش در خط مقدم مقابله با عوامل مخرب قرار دارد. این عوامل شامل:

•  سایش مداوم از چرخ لیفتراک، کامیون و تجهیزات
• ضربات و بارهای دینامیکی ناشی از افتادن اجسام سنگین
• شوک‌های حرارتی در واحدهای تولیدی
•  نفوذ رطوبت، روغن و مواد شیمیایی

1.  استاندارد EN 13813: نقشه راه برای انتخاب هوشمندانه

این استاندارد با عنوان کامل "Screed material and floor screeds – Properties and requirements"، یک سند جامع است که مشخصات فنی و الزامات انواع مواد و ملات‌های کفسازی را تعیین می‌کند.

دسته‌بندی کفپوش‌ها بر اساس EN 13813

CT – کفپوش‌های پایه سیمانی

پرکاربردترین گزینه برای فضاهای صنعتی با ترافیک متوسط تا سنگین

CA – کفپوش‌های آنیدرید کلسیم

مناسب فضاهای داخلی با شرایط محیطی کنترل‌شده

MA – ملات ماستیک آسفالت

بیشتر برای لایه‌های زیرین و عایق رطوبتی

SR – کفپوش‌های رزینی (اپوکسی، پلی‌یورتان، MMA)

دارای مقاومت شیمیایی و سایشی بسیار بالا

مهم‌ترین پارامترهای فنی کفپوش صنعتی در EN 13813

1. مقاومت فشاری (Compressive Strength)

• کلاس‌بندی: C20 تا C70

• حداقل توصیه‌شده برای فضاهای صنعتی: C40

• ترافیک فوق‌سنگین: C50 تا C70

2. مقاومت خمشی (Flexural Strength)

• کلاس‌ها: F4 تا F10

• عامل اصلی کنترل ترک‌های ناشی از بارگذاری دینامیکی

3. مقاومت سایشی (Abrasion Resistance)

• کلاس‌ها: A3 تا A9

• A6: انبارها و پارکینگ‌ها

• A9: کارخانجات، رمپ‌ها و مسیر حرکت لیفتراک با چرخ فولادی

4. چسبندگی Pull-Off

• حداقل قابل قبول برای کفپوش صنعتی: 1.5 MPa

5. انقباض و کارپذیری

• کاهش ترک‌های جمع‌شدگی
• افزایش کیفیت سطح نهایی و سهولت اجرا

مراحل اجرای اصولی کفپوش صنعتی مقاوم سایشی

اجرای یک کفپوش سیمانی مقاوم، یک زنجیره به هم پیوسته است که ضعف دریک حلقه آن، منجر به شکست کل سیستم است.

1. آماده‌سازی بستر (Surface Preparation)

• پاکسازی عمقی: بتن زیرین باید عاری از هرگونه گردوغبار، چربی، رنگ، مواد زائد و لایه‌های سست باشد. روش‌های مکانیکی مانند شات‌بلستینگ یا سابزدن با دیسک الماسی بهترین نتیجه را دارند.

• استحکام بتن زیرین: مقاومت فشاری بتن پایه باید حداقل ۲۵ مگاپاسکال باشد. در غیر این‌صورت، خود بتن زیرین نقطه ضعف خواهد بود.

•  زبرسازی سطح: سطح بتن باید کاملاً زبر و باز باشد تا بستری مناسب برای چسبندگی فراهم شود.

2. پرایمر اپوکسی؛ کلید موفقیت کفپوش صنعتی

این مرحله، مهم‌ترین تفاوت بین یک کفپوش معمولی و یک کفپوش صنعتی است. استفاده از چسب بتن اپوکسی دو جزئی (مانند  ABABOND EP-20) یک اتصال شیمیایی قوی بین بتن قدیم و جدید ایجاد می‌کند.

مزایای پرایمر اپوکسی:

• ایجاد یکپارچگی مکانیکی: کفپوش جدید و بتن زیرین کاملا یکپارچه عمل می‌کنند.
• توزیع یکنواخت تنش: بارهای وارده به طور یکنواخت در کل سازه پخش می‌شوند و از تمرکز تنش در فصل مشترک جلوگیری می‌کنند.
• پیشگیری از ترک‌خوردگی: با حذف امکان جدایش دو لایه، احتمال ترک‌خوردگی (ترک‌هایی ترک های ایجاد شده ناشی از تردد و فشار عمال شده به کفپوش رویه ) به حداقل می‌رسد.
• عایق‌بندی در برابر رطوبت: یک لایه اپوکسی پیوسته، مانع از نفوذ رطوبت از بتن زیرین به لایه کفپوش سیمانی می‌شود.

روش اجرای چسب بتن اپوکسی ABABOND EP-20:

1. دو جزء A (رزین) و B (هاردنر) را دقیقاً طبق نسبت اعلام شده توسط سازنده مخلوط کنید.

2. مخلوط را به خوبی هم بزنید و سپس با استفاده از غلتک موئی یا برس سفت، آن را به طور یکنواخت روی بستر کاملاً تمیز و خشک اعمال کنید.

3. نکته طلایی: اجرای ملات سیمانی باید در فاصله زمانی ۱۵ تا ۴۵ دقیقه پس از پرایمرگذاری و در حالتی که پرایمر هنوز "چسبناک" (Tacky) است، انجام شود. این روش Wet-on-Wet، قوی‌ترین پیوند ممکن را ایجاد می‌کند.

3. اجرای ملات سیمانی مقاوم FLO-CEM

• ملات آماده صنعتی (مانند کفپوش سیمانی آبادگران) که به دقت طراحی شده است، با مقدار آب مشخص شده مخلوط شود
• ملات ریخته شده و با استفاده از شمشه‌های آلومینیومی بلند و rule کردن، کاملاً تراز می‌شود.

4. پرداخت نهایی (Finishing)

استفاده از "ماله پروانه‌ای و یا " (Power Trowel) با ماله چوبی یا مگنی برای خارج کردن هوا و تراز اولیه برای دستیابی به سطحی کاملاً متراکم، صاف و با مقاومت سایشی حداکثری ضروری است. زمان‌بندی این مرحله بسیار مهم است: اگر خیلی زود انجام شود، سطح آب می‌اندازد؛ اگر دیر اجرا شود، کار بر روی سخت‌شده بسیار دشوار خواهد بود.

عمل‌آوری (Curing)؛ عامل پنهان دوام کفپوش صنعتی

این مرحله، جایی است که بسیاری از پروژه‌ها شکست می‌خورند. عمل‌آوری صحیح، فرآیند هیدراتاسیون سیمان را تکمیل کرده و به ملات اجازه می‌دهد به حداکثر مقاومت و دوام خود برسد.

• هدف: جلوگیری از تبخیر سریع آب ملات.

• روش‌ها: پوشاندن سطح با نایلون، استفاده از مواد عمل‌آور (Curing Compound)

• مدت زمان: حداقل ۴۸ ساعت (و در برخی موارد تا ۷ روز) سطح باید از تابش مستقیم آفتاب، باد و تغییرات دمایی محافظت شود.

• عاقبت عدم کیورینگ: شبکه‌ای از ترک‌های مویی، کاهش شدید مقاومت سایشی و گردوغبارگیری دائمی سطح.

آزمون‌های کنترل کیفیت کفپوش صنعتی

پس از اجرا، انجام آزمون‌های مطابق با EN 13813 برای اطمینان از حصول نتیجه نهایی ضروری است:

• آزمون مقاومت فشاری و خمشی: روی نمونه‌های مکعبی و منشوری گرفته شده از خود کف.

• آزمون سایش Böhme یا BCA: برای تأیید رسیدن به کلاس سایشی مورد نظر

• آزمون چسبندگی Pull-Off: برای اطمینان از اینکه لایه جدید به درستی به بستر چسبیده است.

خطاهای رایج در اجرای کفپوش صنعتی

جمع‌بندی نهایی

اجرای یک کفپوش سیمانی مقاوم سایشی که واقعاً در برابر چالش‌های محیط‌های صنعتی تاب آورد، نیازمند یک ثلاث طلایی است:

۱.  انتخاب هوشمندانه سیستم بر اساس داده‌های استاندارد EN 13813.

۲.  استفاده از مواد با کیفیت و مهندسی‌شده که قابلیت رسیدن به این استانداردها را داشته باشند.

۳.  اجرای فنی و بدون خطا توسط نیروهای مجرب و با نظارت دقیق.

مجموعه آبادگران با درک این سه اصل، راهکارهای جامعی از جمله ملات‌های صنعتی، پرایمرهای اپوکسی و پودرهای سخت‌کننده را ارائه می‌دهد تا مهندسین و پیمانکاران محترم بتوانند با اطمینان خاطر، پروژه‌هایی بادوام، ایمن و اقتصادی را به سرانجام برسانند.

   کفپوش سیمانی مهندسی flocem: این محصول پرچمدار، در فرمولاسیون‌های مختلف برای رسیدن به کلاس‌های مقاومتی C40 تا C70 و سایشی A6 تا A9 طراحی شده است. برای ضخامت‌های اجرایی از 5 تا ۵۰ میلی‌متر ایده‌آل است.

   کفپوش سیمانی ریزدانه flocem fg : همانند نسخه فشرده و بسیار همگن محصول فوق است که برای ضخامت‌های کم (از ۵ تا ۲۵ میلی‌متر) و در مکان‌هایی که محدودیت ارتفاع داریم، کاربرد دارد. سطحی بسیار صاف و یکدست ایجاد می‌کند.

   پودر سخت‌کننده سطح بتن (هاردنر صنعتی): این محصول برای افزایش مقاومت سایشی و ضربه‌پذیری سطح بتن تازه استفاده می‌شود. در واقع یک لایه فوق‌مقاوم روی بتن ایجاد می‌کند و گزینه‌ای اقتصادی برای فضاهای با ترافیک بالا است. این پودر سخت کننده بلافاصله پس از بتن ریزی کف بر روی آن خشکه پاشی شده و در زمان مناسب با ماله پروانه روی بتن تسطیح می گردد.

   چسب بتن اپوکسی ABABOND EP-20: همان کلید طلایی که در بخش اجرا به آن پرداختیم. این محصول با ایجاد چسبندگی عالی (عموماً بالای ۲ مگاپاسکال)، پایه و اساس یک اجرای موفق را فراهم می‌کند.

مقالات مرتبط برای مطالعه:

   اجرای کف‌سازی سیمانی (جزئیات بیشتر اجرایی)

   مشکلات رایج در کفسازی پارکینگ‌ها (راهنمای عیب‌یابی)

منابع دیگر:

• European Committee for Standardization (CEN). (2002). EN 13813: Screed material and floor screeds – Screed material – Properties and requirements. Brussels: CEN.
• American Concrete Institute (ACI). (2020). ACI 302.1R-15: Guide for Concrete Floor and Slab Construction. Farmington Hills, MI: ACI.

سؤالات متداول درباره کفپوش‌های سیمانی مقاوم سایشی (FAQ)

1. تفاوت بین کلاس های سایشی A3، A6 و A9 در استاندارد EN 13813 چیست؟
   کلاس های سایشی در استاندارد EN 13813 نشان دهده میزان مقاومت کفپوش در برابر سایش هستند.

• A3: مناسب فضاهای سبک مانند واحدهای مسکونی یا فصاهای با ترافیک کم
• A6: مناسب پارکینگ ها، انبارهای نیمه صنعتی و فضاهای با تردد متوسط
• A9: بالاترین مقاومت سایشی، مناسب سوله های صنعتی، رمپ ها، انبارهای سنگین و خطوط تولید انتخاب کلاس ها مناسب باید بر اساس نوع کاربرد، شدت ترافیک و بارگزاری انجام شود.

2. برای افزایش چسبندگی کفپوش سیمانی به بتن زیرآیند در پروژه های پر ترافیک چه باید کرد؟
   در پروژه های صنعتی یا سازه هایی که بار لرزه ای به کف منتقل می شود، استفاده از پرایمر اپوکسی دو جرئی الزامی است.
   راهکار استاندارد، استفاده از پسب بتن اپوکسی ABABOND EP-20 است که 15 تا 20 دقیقه پیش از اجرای ملات روی سطح اجرا شده و سیستم کفسازی به صورت WET-ON-WET (روی پرایمر خیس) نصب می شود.
   این روش باعث افزایش چسبندگی و جلوگیری از جداشدگی لایه می شود.

   ---

3. مهم ترین دلایل ترک خوردگی در کفپوش های سیمانی چیست؟
   دلایل اصلی عبارتند از:

• عدم کیورینگ صحیح و تبخیر سریع آب
• چسبندگی ناکافی به بستر به دلیل عدم استفاده از پرایمر مناسب
• نبود درزهای انبساطی مطابق طراحی سازه
• اجرای درست عمل آوری و استفاده از پرایمر اپوکسی، اصلی ترین عوامل جلوگیری از ترک خوردگی هستند.

4. چه زمانی استفاده از ملات های صنعتی سیمانی مناس تر است و چه زمانی باید از کفپوش های رزینی استفاده کرد؟
   اگر پروژه نیاز به مقاومت مکانیکی بالا، اجرای اقتصادی و ضخامت های مختلف (3 تا 50 میلی متر) دارد، ملات های صنعتی CT بر پایه سیمان بهترین انتخاب هستند.
   اما اگر محیط در معرض مواد شیمیایی شدید، شست و شوی مداوم، یا نیاز به سطح کاملا بدون درز باشد، سیستم های رزینی) اپوکسی، پلی یورتان، (MMA) عملکرد بهتری دارند.
   در بسیاری از پر.ژه ها ترکیب پرایمر اپوکسی + ملات سیمانی بهترین و مقرون به صرفه ترین روش است.